Ο θεσμός της διαιτησίας και ποιος κυβερνάει την Ελλάδα
Ο θεσμός της διαιτησίας και ποιος κυβερνάει την Ελλάδα
Δυστυχώς οι κυβερνήσεις των μνημονίων δεν υιοθέτησαν το αμερικανικό μοντέλο του 1933 που είχαμε προτείνει από την αρχή, όσον αφορά τα ενυπόθηκα δάνεια – ούτε το κυπριακό και ισπανικό μοντέλο, με τα οποία δίνεται η δυνατότητα στους ιδιοκτήτες να εξαγοράζουν τα δάνεια τους από τα funds στις τιμές που τα αγόρασαν αυτά, με ένα μικρό κέρδος συν τους τόκους και τα έξοδα τους. Αντίθετα, το δημόσιο εγγυήθηκε ένα μεγάλο μέρος των πωλούμενων δανείων των τραπεζών στα πλαίσια του προγράμματος Ηρακλής, με 18,7 δις € – με τη Eurostat να απειλεί να τα συμπεριλάβει στο δημόσιο χρέος, οπότε να επιβαρύνουν όλους εμάς.
.
Κοινοβουλευτική Εργασία
Κατ’ αρχήν, το σημερινό νομοσχέδιο συμπληρώνει τη νομοθεσία για τη διαιτησία. Στην ουσία αποτελεί έναν εναλλακτικό τρόπο επίλυσης διαφορών, κυρίως στον επιχειρηματικό τομέα – κάτι που ήδη υπάρχει στην Ελλάδα. Εν προκειμένω, με το Ν2735/1999 που συμπληρώθηκε με τον πρότυπο νόμο της επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών, για το διεθνές εμπορικό δίκαιο (UNCITRAL) – έτσι όπως αυτός επικαιροποιήθηκε το 2006.
Πρόκειται για έναν ακόμη τρόπο παράκαμψης των δικαστηρίων, ο οποίος συνηθίζεται από τις ελληνικές κυβερνήσεις – όσον αφορά την καθυστέρηση της απονομής δικαιοσύνης και την υποβάθμιση της που εντατικοποιήθηκε με τα αλλεπάλληλα μνημόνια, με τις αντισυνταγματικές διατάξεις, με τη σωρεία πολυνομίας και με την κακονομία.
Εκτός της διαιτησίας τώρα, η κυβέρνηση της ΝΔ εισήγαγε επίσης το θεσμό της διαμεσολάβησης – ο οποίος αποτελεί μία πιο απλή εξωδικαστική διαδικασία επίλυσης διαφορών μεταξύ δύο πλευρών, με τη συμμετοχή ενός διαμεσολαβητή (Ν4640/2019).
Με το σημερινό νομοσχέδιο δε, με το άρθρο 58, δίνεται η δυνατότητα επιμόρφωσης των δικηγόρων – κόστους 13,8 εκ. € σε ετήσια βάση, κατά το ΓΛΚ.
Εκτιμάται εδώ πως ο στόχος είναι η επιμόρφωση 12.500 δικηγόρων, εκ των οποίων το 30% ασχολείται ήδη με το αντικείμενο – αν και οι διαπιστευμένοι διαμεσολαβητές μπορούν να έχουν και άλλα επαγγέλματα, σύμφωνα με το άρθρο 12 του Ν4640/19, όπως θα καταθέσουμε στα πρακτικά, όπου εμείς είχαμε εκφράσει επιφυλάξεις.
Συνεχίζοντας, η διαιτησία και η διαμεσολάβηση αποτελούν, όπως αναφέραμε, εναλλακτικές επιλογές σε σχέση με τα Δικαστήρια – στα οποία παραμένουν τα προβλήματα, όπως έχουμε επισημάνει πολλές φορές.
Εν τούτοις όχι για όλους τους Πολίτες, αφού η κυβέρνηση νομοθέτησε τους απαράδεκτους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, με συνοπτικές διαδικασίες – υπό την πίεση προφανώς της Τρόικα, όπως διαπιστώνεται από τις εκθέσεις αξιολόγησης.
Άλλωστε, ακόμη και στην πρόσφατη έκθεση της Μεταεποπτείας, η Τρόικα συνεχίζει να απαιτεί προσθήκες στο θέμα των πλειστηριασμών – ενώ με τον τρόπο αυτό, τα funds που εξαγόρασαν τα κόκκινα δάνεια της κρίσης χρέους, μπορούν να πλειστηριάζουν με ταχύτατες διαδικασίες τα ακίνητα των Ελλήνων.
Δυστυχώς οι κυβερνήσεις των μνημονίων δεν υιοθέτησαν το αμερικανικό μοντέλο του 1933 που είχαμε προτείνει από την αρχή, όσον αφορά τα ενυπόθηκα δάνεια – ούτε το κυπριακό και ισπανικό μοντέλο, με τα οποία δίνεται η δυνατότητα στους ιδιοκτήτες να εξαγοράζουν τα δάνεια τους από τα funds στις τιμές που τα αγόρασαν αυτά, με ένα μικρό κέρδος συν τους τόκους και τα έξοδα τους.
Αντίθετα, το δημόσιο εγγυήθηκε ένα μεγάλο μέρος των πωλούμενων δανείων των τραπεζών στα πλαίσια του προγράμματος Ηρακλής, με 18,7 δις € – με τη Eurostat να απειλεί να τα συμπεριλάβει στο δημόσιο χρέος, οπότε να επιβαρύνουν όλους εμάς.
Έχουν ενδιαφέρον πάντως εδώ αυτά αναφέρονται στην έκθεση αξιολόγησης της 1ης εποπτείας μετά την «έξοδο», στις σελίδες 14 και 15 για τους πλειστηριασμούς και τα οποία είναι τα εξής – καταθέτοντας το πρωτότυπο στα αγγλικά στα πρακτικά:
«Το τρίτο τρίμηνο του 2022 διεξήχθησαν το 75% των 12.252 προγραμματισμένων πλειστηριασμών και το 25% ανεστάλη – ενώ ένα αμελητέο ποσόν ακυρώθηκε για διαδικαστικούς λόγους…..
Όμως, το μεγάλο ποσοστό των άγονων πλειστηριασμών παραμένει ανησυχητικό – με περίπου το 75% των πλειστηριασμών που έχουν ολοκληρωθεί να καταλήγουν άγονοι και μόνο το 25% επιτυχείς.
Αναμένεται μείωση των άγονων πλειστηριασμών τους επόμενους μήνες, χάρη στον μηχανισμό που εισήχθη πρόσφατα, για την αυτόματη τιμή αναφοράς – αλλά το ποσοστό αναμένεται να παραμείνει υψηλό, γεγονός που προκαλεί ανησυχία.
Tο υψηλό ποσοστό των άγονων πλειστηριασμών αποδίδεται σε διάφορες αιτίες – όπως στις εξής:
(α) στην έλλειψη επαρκούς εξορθολογισμού και διάδοσης πληροφοριών, σχετικά με τα στάδια μετά τον πλειστηριασμό – σε συνδυασμό με καθυστερήσεις εγγραφής στο κτηματολόγιο.
(β) στη μη αποτελεσματική διαδικασία έξωσης μετά τον πλειστηριασμό.
(γ) στην ανεπαρκή χρηματοδότηση για πιθανούς ενδιαφερόμενους αγοραστές σε δημοπρασίες και
(δ) στη συνολική χαμηλή ζήτηση της αγοράς, για ορισμένα περιουσιακά στοιχεία.
Το θετικό όσον αφορά τους επιτυχημένους πλειστηριασμούς, είναι το αυξανόμενο μερίδιο των μεταβιβαζόμενων ακινήτων – όπου περίπου το 60% αποκτήθηκαν από τρίτους.
Οι πρόσφατες αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου θα μπορούσαν να έχουν ανασταλτικό αποτέλεσμα στις διαδικασίες εκτέλεσης.
Όπως αναφέρθηκε και αξιολογήθηκε από τις αρχές, ένα τμήμα του Ανωτάτου Δικαστηρίου έχει εκδώσει αποκλίνουσες αποφάσεις – σχετικά με το εάν οι πιστωτικοί φορείς νομιμοποιούνται ή όχι να προβαίνουν σε πλειστηριασμούς και άλλα μέτρα επιβολής στο όνομα και για λογαριασμό των ξένων οχημάτων ειδικού σκοπού που εκπροσωπούν.
Σύμφωνα με τις αρχές, το θέμα παραπέμπεται πλέον στην ολομέλεια του Αρείου Πάγου. Ωστόσο, ο χρόνος και το αποτέλεσμα της τελικής απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου παραμένουν αβέβαια.
Το εν λόγω ζήτημα είναι πιθανόν να επηρεάσει τις προσεχείς αποφάσεις των κατώτερων δικαστηρίων, σε παρόμοιες υποθέσεις – καθώς επίσης να διαβρώσει την προθυμία των οφειλετών να καταλήξουν σε φιλικές λύσεις αναδιάρθρωσης, με τις υπηρεσίες εξυπηρέτησης.
Αυτή η νομική αβεβαιότητα θα μπορούσε να υπονομεύσει τις προσπάθειες επίλυσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων – επίσης τους κινδύνους να επηρεάσουν σοβαρά τα επιχειρηματικά σχέδια τιτλοποιήσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων, στο πλαίσιο του προγράμματος ΗΡΑΚΛΗΣ.
Η νομική αβεβαιότητα θα πρέπει να αντιμετωπιστεί επειγόντως – για να αποφευχθούν περαιτέρω αδικαιολόγητες καθυστερήσεις στην επίλυση του μη εξυπηρετούμενου χρέους στην οικονομία.
Η αποτελεσματική επίλυση αυτής της νομικής αβεβαιότητας θα αξιολογηθεί στην επερχόμενη έκθεση εποπτείας μετά το πρόγραμμα».
Με βάση τα παραπάνω, αναρωτιέται ακόμη κανείς ποιος κυβερνάει την Ελλάδα; Πιστεύει μήπως πως τα μνημόνια και η διεθνής εποπτεία αποτελούν παρελθόν;
Συνεχίζοντας, η κυβέρνηση αρνείται επί πλέον να δώσει τη δυνατότητα στους Πολίτες να πληρώσουν τα χρέη τους απέναντι στο δημόσιο, αφαιρώντας τους τοκογλυφικούς τόκους και τις υπέρογκες προσαυξήσεις – καθώς επίσης παρέχοντας τους τουλάχιστον 120 δόσεις για να ανταπεξέλθουν.
Χρέη για τα οποία δεν ευθύνονται οι ίδιοι, αλλά η χωρίς λόγο χρεοκοπία της Ελλάδας και οι πολιτικές των μνημονίων – με τις κατακόρυφες μειώσεις μισθών, συντάξεων κοκ.
Δεν είναι βέβαια μόνο τα παραπάνω «λάθη» των κυβερνήσεων μας – αλλά, επί πλέον, ο νέος πτωχευτικός νόμος έκτρωμα, οι κατασχέσεις λογαριασμών, το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, η αδιαφορία για την αμυντική μας βιομηχανία, ο μη σεβασμός των αποφάσεων του ΣΤΕ, όπως στις περιπτώσεις των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, οι παρεμβάσεις στην ΑΔΑΕ στο θέμα των υποκλοπών κοκ.
Ανεξάρτητα τώρα από όλα αυτά, ο τομέας της διεθνούς διαιτησίας και το παρόν πλαίσιο, δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν ως κάτι αρνητικό – ενώ μπορεί να θεωρηθεί πως αποτελούν μία επιχειρηματική ευκαιρία, είτε ως παροχή υπηρεσιών, είτε ως εξυπηρέτηση της επιχειρηματικότητας.
Άλλωστε, εάν δεν παρείχε αυτή τη δυνατότητα η Ελλάδα, θα επιλεγόταν άλλες χώρες – σημειώνοντας πως εκτός των δικηγόρων, παρέχουν σχετικές υπηρεσίες πολλοί άλλοι επαγγελματίες και κυρίως οικονομικοί αναλυτές.
Ειδικότερα, ο κλάδος της συμβουλευτικής επί διαφορών, είναι σημαντικός στις εταιρίες συμβούλων διεθνώς – ενώ ασχολείται με την εκτίμηση ζημιών από συμβόλαια, με εκτιμήσεις ακινήτων, με αποτιμήσεις μετοχών και πνευματικής ιδιοκτησίας, με λογιστικούς ελέγχους κοκ., όπως θα καταθέσουμε στα πρακτικά.
Εύλογα, αφού η ύπαρξη εξειδικευμένης γνώσης αποτελεί κριτήριο για την προσφυγή σε ένα διαιτητικό δικαστήριο – ενώ με το άρθρο 34 προβλέπεται και στο παρόν νομοσχέδιο, ο διορισμός πραγματογνωμόνων.
Συνεχίζοντας, η διεθνής διαιτησία είναι δημοφιλής σε διασυνοριακές επιχειρηματικές δραστηριότητες – ειδικά στους τομείς του εμπορίου, της ενέργειας, των κατασκευών, της πνευματικής ιδιοκτησίας και, στην περίπτωση της Ελλάδας, της ναυτιλίας.
Αντίθετα, επιλέγεται κυρίως η δικαστική οδός σε περιπτώσεις ακινήτων και χρηματοοικονομικών – επειδή στηρίζονται σε καθορισμένα νομικά πλαίσια, όπως οι κατασχέσεις και η κατάπτωση ρητρών.
Οι δημοφιλέστερες περιοχές διεθνώς είναι οι ΗΠΑ, η Κίνα κυρίως στο Χονγκ Κονγκ, η Γαλλία και η Μ. Βρετανία – ενώ ανερχόμενες είναι τα ΗΑΕ και η Σιγκαπούρη, όπως θα καταθέσουμε στα πρακτικά.
Η Δύση πάντως υποχωρεί, αφού αυξάνεται το οικονομικό βάρος της Ασίας, των επενδύσεων εκεί και του μεριδίου τους στο διεθνές εμπόριο – κάτι που μάλλον δύσκολα θα εμποδισθεί από τις κυρώσεις και τον προστατευτισμό που δρομολογούνται με διάφορους τρόπους, κυρίως από τις ΗΠΑ.
Περαιτέρω, οι σημαντικότεροι λόγοι επιλογής της εταιρίας και της χώρας διαιτησίας είναι η εμπειρία, οι τεχνικές γνώσεις στο αντικείμενο, ακόμη και η γλώσσα – όπου διαπιστώνεται στο άρθρο 30 του σημερινού νομοσχεδίου μία απελευθέρωση, όσον αφορά την επιλογή γλώσσας.
Όπως αναγράφεται δε στην αιτιολογική έκθεση, είναι επίσης σημαντικά το νομοθετικό πλαίσιο, η αυτονομία των δικαστών και τα πολιτειακά δικαστήρια της έδρας της διαιτησίας – επειδή στηρίζουν τη διαδικασία, ενώ ασκούν παράλληλα το δικαστικό έλεγχο των διαιτητικών αποφάσεων.
Επομένως είναι μεν καλές οι θεωρίες και τα νομοσχέδια, αλλά πολύ πιο σημαντική η πράξη – με την έννοια ότι, με τα προβλήματα που συνεχίζουν να υπάρχουν στην ελληνική Δικαιοσύνη, εάν υποθέσουμε πως δεν επιδεινώνονται, δεν πρόκειται να έχουμε τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Πόσο μάλλον όταν έχει δυσφημισθεί η χώρα μας διεθνώς στα χρόνια των μνημονίων, καθώς επίσης πρόσφατα με το θέμα των υποκλοπών – σε σχέση με την αναποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης.
Συνεχίζοντας, στις αλλαγές που δρομολογούνται με το παρόν νομοσχέδιο στο πλαίσιο της διαιτησίας αναφέρθηκε ο εισηγητής μας – οπότε εμείς θα επικεντρωθούμε στα εξής δύο άρθρα του:
(α) Στο άρθρο 51, με το οποίο αυξάνεται το ύψος της προσυπολογιζόμενης δαπάνης των συμβάσεων που ελέγχονται από το Ελεγκτικό Συνέδριο, από το 1.000.000 στο 1.700.000 – με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο μέρος των συμβάσεων που συνάπτει το δημόσιο να ελέγχονται πλέον από επιμέρους επιτροπές στην περιφέρεια, εκφεύγοντας του κεντρικού ελέγχου.
Το γεγονός αυτό είναι πολύ αρνητικό, με δεδομένο το ότι υπήρξε ήδη μια πρωτοφανής χαλαρότητά στην πανδημία, με σωρεία απευθείας αναθέσεων, άνω των 7,5 δις € – όπου πολλές από αυτές αφορούν μεν ποσά κάτω του 1 εκ. €, αλλά αθροιστικά πρόκειται για πολύ μεγαλύτερα ποσά που θα πρέπει να ελεγχθούν.
(β) Στο άρθρο 52, με το οποίο δίνεται η δυνατότητα εκδίκασης συνταξιοδοτικών διαφορών, από Πάρεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου – ενώ προβλέπεται επίσης ότι, για τη διεκπεραίωση των εκκρεμών υποθέσεων θα γίνει προαγωγή εκτός οργανικών θέσεων Εισηγητών του Δικαστηρίου που έχουν προϋπηρεσία επτά και πλέον ετών, στον βαθμό του Παρέδρου.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση εδώ, το μέτρο αφορά 13 δικαστές και θα ισχύσει για 5 περίπου έτη – λόγω των συνταξιοδοτήσεων.
Αν και έχουμε επιφυλάξεις για τη συνταγματικότητα του άρθρου, θα συνοδευθεί τουλάχιστον από την επιτάχυνση των διαδικασιών εκδίκασης συντάξεων, όπου παρατηρούνται πολλές καθυστερήσεις γενικώς; Εάν ναι, γιατί δεν έχει δρομολογηθεί έως τώρα, αλλά γίνεται προεκλογικά;
Σύμφωνα πάντως με την έκθεση εκτέλεσης του προϋπολογισμού, του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή του 2ου τριμήνου του 2022 που θα καταθέσουμε στα πρακτικά, οι εκκρεμείς συντάξεις πρέπει να ήταν τότε περί τις 95.000 – ενώ οι ληξιπρόθεσμες 66.000, με συνολικές υποχρεώσεις στα 233 εκ. €.
Κλείνοντας, το γεγονός αυτό είναι απαράδεκτο ακόμη και για μία χώρα όπως η Ελλάδα – αφού έτσι μετατρέπονται οι συνταξιούχοι μας σε εξαθλιωμένους επαίτες, παρά το ότι έχουν πρόκειται για χρήματα που έχουν πληρώσει και τους ανήκουν.
Ακόμη χειρότερα, εάν εδώ προσθέσει κανείς τη μείωση των συντάξεων κατά περίπου 50% από τις κυβερνήσεις των μνημονίων, καθώς επίσης τον πληθωρισμό που στα τρόφιμα υπερβαίνει το 15%, ενώ στα βασικά είδη που αγοράζουν το 25%, θα καταλάβει το βαθμό της εξαθλίωσης τους – εκ μέρους των κυβερνήσεων που αδιαφορούν εντελώς, χωρίς την παραμικρή αίσθηση ντροπής.
Δεν υπάρχουν σχόλια